2011’den bu yana Suriye’deki savaş milyonlarca insanın yerinden edilmesine neden oldu. Savaştan kaçanların çoğu en yakın ülkeye sığındı: Türkiye. Savaştan kaçmak, göçün en travmatik biçimlerinden biridir. Bu zorlu koşullar altında sağlık sorunları ve hastalıklar beklenebilir.
Sağlık, insanların geçim kaynağına, besleyici gıdaya, uygun barınağa, uygun giysilere ve hijyenik koşullara sahip olmasına bağlıdır. Ancak savaş nedeniyle Türkiye’ye akın eden insanlar günlerce yürüdüler, yol boyunca yaralandılar, aşırı şiddet ve tecavüzle karşılaştılar. Bu nedenle mülteciler Türkiye’ye geldiklerinde beden ve ruh sağlıkları önemli ölçüde zarar gördü.
Bu yaralanmaların bir kısmı sağlık hizmetleri, hastane tedavileri ve ameliyatlarla iyileşirken, birçok kişi bu hizmetlere ulaşamadı. Türkiye’deki mülteciler için en dikkat çeken halk sağlığı sorunu hastalıktır; bu durum kötü yaşam koşulları ve yabancı bir ortama maruz kalma nedeniyle daha da kötüleşir. Uygun aşılama yapılmaması nedeniyle çocuk mülteciler arasında su çiçeği, difteri, boğmaca, kabakulak ve yenidoğan tetanozunda gözlenen bir artış olmuştur.
Suriyeliler için en zor erişilebilir hizmetlerden biri ise anne-çocuk sağlığıdır. Mültecilerin çoğunluğu kadındır; ancak kamplarda doğum öncesi hastane ziyaretleri, doğum bakımı, yenidoğan bakımı, gerekli muayeneler, bebek ve çocuk takibi ve aile planlaması yapılamamaktadır. Bu hizmetlere erişimdeki sorunlar kampların dışında da söz konusudur. Mülteciler aile planlaması politikalarına erişememekte ve bu nedenle istenmeyen gebeliklerde ve bebek ölümlerinde artış görülmektedir. Stres altındaki kadınlar ayrıca düşük ve doğum komplikasyonlarına karşı daha savunmasızdır.
Aşıların Önemi
Aşılar, insanlarda ve hayvanlarda hastalığa neden olan virüs ve bakteri gibi mikroorganizmalardan hazırlanır. Aşılar, türetildikleri mikroorganizmalara maruz kalma ile aynı kötü etkilere sahip değildir. Bunun nedeni, aşıların bağışıklık sistemini hastalığa neden olmadan yabancı mikroorganizmalara karşı savaşması için uyarmasıdır. Aşılama sonrasında vücut mikrop veya toksini tanıyabilir ve ona karşı bir savunma sistemi geliştirebilir. Böylece vücut gerçek mikroorganizma ile karşılaştığında onunla savaşabilir ve onu yenebilir. Aşılanmış bir kişi artık bu hastalığa karşı bağışıktır. Bağışıklık, ölümleri ve hastalıkları önlemede en önemli halk sağlığı müdahalelerinden biridir.
Aşılar hangi hastalıklara karşı koruma sağlar?
- DaBT (5’i 1 arada aşı veya beş değerlikli) aşı, difteri, boğmaca ve tetanoza karşı koruma sağlar.
- Çocuk felci aşısı, çocuk felcine karşı korur.
- Hepatit B aşısı, hepatit B kaynaklı sarılık, siroz ve karaciğer kanserine karşı korur.
- Hepatit A aşısı, hepatit A kaynaklı sarılığa karşı korur.
- Suçiçeği aşısı suçiçeğine karşı korur.
- Hib aşısı, H. influenza tip b kaynaklı menenjit, pnömoni ve orta kulak enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar.
- BCG aşısı tüberküloza karşı korur.
- MMR (kızamık-kabakulak-kızamıkçık) aşısı, kızamık, kızamığa bağlı pnömoni, orta kulak iltihabı, SSPE (subakut sklerozan panensefalit) hastalığı, konjenital kızamıkçık sendromu ve kabakulaklara karşı koruma sağlar.
- Konjuge pnömokok aşısı, pnömoni, beyin iltihabı (ensefalit) ve sepsise (kan zehirlenmesi) karşı korur.
Doğum Öncesi Bakımın Önemi
Her yıl dünya çapında 600.000’den fazla kadın hamilelik ve doğumla ilgili komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Sağlıklı bir doğumu teşvik etmek ve hem anne hem de yenidoğanın sağlığını korumak için koruyucu bakım hizmetleri gereklidir. Bu hizmetler doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası bakımı içerir. Doğum öncesi bakım, anne ve bebeğin gerekli tıbbi muayeneler sırasında periyodik olarak izlenmesidir. Doğum öncesi bakımın amacı, kadın ve bebeklerin sağlıklı gebelikler geçirmelerini sağlamaktır. Doğum öncesi bakım sırasında riskli gebelikler ve hastalıklar doğumdan önce tespit edilebilir. Gebeliği zorlaştırabilecek hastalıklar teşhis ve tedavi edilebilir. Doğum yeri ve yöntemi etrafında kararlar alınabilir. Anneler beslenme, hamilelik hijyeni, doğumun kendisi, doğum sonrası bakım, bebek bakımı ve doğumdan sonra mevcut aile planlaması yöntemleri hakkında bilgi alabilirler.