HAMİLE BESLENMESİ
Gebeler ile bebekler arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Anne karnındaki bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi doğrudan annenin beslenmesine bağlıdır ve bu durum annenin sağlıklı beslenmesi ile mümkündür. Ek olarak hamilelikte mutlaka alınması gereken dört önemli besin bulunmaktadır: Folik asit, kalsiyum, demir ve protein. Annenin yeteri kadar beslenememesi sonucunda bebekte çok ciddi sağlık sorunları meydana gelebilir. Bunlar:
– Erken doğum (prematüre)
– Kilosu düşük bebekler (2500 gramın altında olanlar)
– Bedensel ve zihinsel gelişimi yeterli olmayan bebekler
– Ölü doğumlar
HAMİLELİKTE BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR?
Gebelikte yetersiz ve sağlıksız beslenme sonucunda, bazı sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır.
Kansızlık: Hamilelikte artan demir ihtiyacının giderilmemesi, gebelerde yorgunluk, baş dönmesi, düşük ve bebek ölümlerine neden olabilmektedir. Anneden bebeğe oksijen taşınması hemoglobin ile olmaktadır ve demir hemoglobini oluşturan maddelerden biridir. Bu yüzden sağlıklı bir doğum için demir olmazsa olmazdır. Bu nedenle doktorlar demirin vücuda alınması için, kırmızı et, baklagiller, tavuk ürünleri ve tahıl ürünleri dışında ek olarak demir ilaçları önerebilir. Gün içerisinde C vitamini içeren sebze ve meyvelerin tüketilmesi, vücuda alınan demirin emilimini kolaylaştırır.
NOT: Çay ve kahve tüketimi kansızlığa neden olur.
Bulantılar: Daha çok gebeliğin ilk dönemlerinde görülen bulantılar, hormonal değişmelerden ve özellikle östrojendeki artıştan meydana gelmektedir. Bazı gebeliklerde mide bulantısı kusmaya neden olur ve bu yüzden vücutta su kaybı olabilir. Beslenmede birkaç değişiklik ile bulantılar hafifletilebilir.
Kokulara karşı hassasiyet artacağı için yemek kokularının bulunduğu ortamlarda bulunulmamalıdır. Sabah yataktan kalkmadan önce kraker, kızarmış ekmek ve kuru tahıllar tüketilmelidir. Böylece midenin asit düzeyi azaltılabilir. Gün boyunca sık sık az besin tüketilmelidir.
Kemik dokusu hasarı: Gebelik sırasında yeterli kalsiyum, fosfor alınmaması ve D vitaminin üretimi için güneşten yeteri kadar faydalanılmaması annede kemik dokusunun yumuşamasına ve kaybına neden olmaktadır.
Gebelik Zehirlenmesi: Gebeliğin son dönemlerinde kan basıncının artması (hipertansiyon),idrar ile protein kaybına neden olabilir. Bu durum ellerde ve ayaklarda ödemlerle ortaya çıkmaktadır. Annenin kan dolaşımının iyi olmaması bebeğin kan dolaşımını da olumsuz etkiler, bu durumda bebek yeteri kadar beslenemez. İdrarda protein kaybı ve gebelik tansiyonu, böbrek, kalp hastası, diyabetik hastalıkları olan ve 35 yaş üstü gebelerde sıklıkla ortaya çıkmaktadır.
Kabızlık: Hamilelikte oluşan hormonal değişiklikler bağırsak kaslarının ve bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olmaktadır. Bu durumda da kabızlık sorunu ortaya çıkmaktadır. Beslenmede yapılacak birkaç değişiklikle kabızlık sorunu en aza indirilebilir. Sebze, meyve ve tahıl ürünleri tüketilmeli. Haftada iki kez kurubaklagiller tüketilmeli. Günlük sıvı tüketimi arttırılmalı. Düzenli egzersizler yapılmalıdır. Yürüyüş, fiziksel aktiviteler ve yüzme yapılabilecek en etkili egzersizlerdir
KAYNAK:
Gebelik ve Emziklilik Döneminde Beslenme.Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 2008.